අෂ්ට පානය
පානයන් අතුරෙන් අෂ්ටපානය හා එයට සමාන වන කුඩා ඵලවලින් කරන ලද පානයක් ද භික්ෂූන් වහන්සේලාට විකාලයෙහි ද දිය හැකිය. භික්ෂූන් වහන්සේලාට විකාලයෙහි කැප වූ පාන වර්ගවලට ගිලන්පස යයි ද කියති. අෂ්ට පානය යනු
විකාලයෙහි කැප පාන වර්ග
01 අඹ පානය (අම්බ පානං)
02 ජම්බු පානය (ජම්බු පානං )
03 ඇට සහිත කෙසෙල් පානය (චෝචපානං)
04 ඇට රහිත කෙසෙල් පානය (මෝච පානං )
05 මී පැණි පානය (මධු පානං)
06 මිදි පානය (මුද්ධික පානං)
07 ඕලු / නෙලුම් / මානෙල් ගෙඩි පාන පානය (සාලුක පානං )
08 මසන් පානය (ඵාරුසකපානං )09 උක් යුශ
දිවුල් පානය
අලිගැටපේර පානය
පේර පානය
සියඹලා පානය
දොඩං, නාරම් ,දෙහි පානය
වෙරලු පානය
නෙල්ලි පානය
පැපොල් පානය
දෙලුම් පානය
අන්නාසි පානය
බෙලි පානය
ස්ටෝබෙරි පානය
ඇපල් පානය
ඇඹරැල්ලා පානය
ලොවි පානය
උගුරැස්ස පානය
මොර පානය
රඔුටන් පානය
මැංගුස් පානය
සියලු පුෂ්ප රස (මී පුෂ්ප හැර)
සියලු පත්‍ර රස (එළවළු පත්‍ර හැර )
සියලු ඵල රස ( ධාන්‍ය මහා පල හැර )
උක් හකුරු දියකර සාදන පානය
විකාලයෙහි කැපවන්නේ උක් හකුරු පමණය තල් හකුරු, කිතුල් හකුරු, පොල් හකුරු ආදී අනෙකුත් හකුරු වර්ග කැප නැත.ගිලනාට පමණක් උක් හකුරු දත්වලින් සපා කෑමට කැපය.නොගිලනාට කැපවන්නේ දිය කර සාදාගත් පානය යි .
මේ පාන වර්ග සෑදීමේ පලතුරු වර්ග ගෙන අතින් මැඩ ( හෝ blend කර )ඇල් පැන් / සීතල පැන් මිශ්‍රකර සීනි/ උක් හකුරු /ලුණු ආදිය සුදුසු පරිදි යොදා, (කුඩා කැබලි වත් නොසිටින සේ) හොඳින් පෙර පූජා කිරීම කැපය
අව්වෙන්කකාරා පූජා කිරීමද කැපය . ගින්නෙන් රත්කර පූජා කිරීම අකැපය .ගින්නේ රත්කර පූජා කිරීමට සුදුසු වන්නේ ගිලන්පස පමණි . බෙහෙත් පිණිස ගිලනන්ට සුදුසු දේ විකාලයෙහිදී කැපවේ
පැපොල් (ගස්ලබු ) අකැප යැයි ඇතැමෙක් සඳහන් කළ ද එය පොල් හෝ ලබු වර්ගයක් නොවන බැවින් අකැප වන ක්‍රමයක් නො පෙනේ.විමසන්න.තමන්ට අකැප යැයි සිතන මොනයම් හෝ පානයක් නොගැනීමෙන් තමන්ගෙ සියල්ලට වන හානියක් නැත.
පංච මධුර – ගිතෙල්, වෙඬරු ( butter ),තල තෙල් ,උක් පැණි ,මී පැණි
චතුමධුර – ගිතෙල් ,වෙඬරු (butter ),උක් පැණි ,මී පැණි
සියලු දෑ සම ප්‍රමාණයෙන් ගෙන හොදින් මිශ්‍ර කර ගන්න .ගින්නෙන් රත් නොකරන්න . මේ වර්ග පහම විකාලයෙහි කැපය
උතුම් වූ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ජීවමානව වැඩ වාසය කරන බව සිතින් අරමුණු කර මහත් වූ ශ්‍රද්ධාවෙන් මහත් වූ ගෞරවයෙන් උසස්ම ආකාරයෙන් තම තමා ට හැකියි උපරිම මට්ටමෙන් රාජාධිරාජ කු රාජ කුට දක්වන ගෞරවයට වඩා වැඩි ගෞරවයක් දක්වා කර්මඵල අද හා පූජා කර දෙලෝ වැඩ පිණිසද නිවන අවබෝධ වීම පිණිස ද හේතු වාසනා වේවා යැයි ප්‍රාර්ථනා කළ යුතුය.
පල යුෂ පිදීමේ ආනිසංස – සෝවාන්,සකෘදාගාමී,අනාගාමී,අරහත්ඵල රසයන් විපාක වශයෙන් ලැබීම
විකාලයෙහි අකැප පාන වර්ග
තල් /පොල් /වරකා /දෙල්/ ලබු/ කොමඩු/ පුහුල් පිපිඤ්ඤා / කැකිරි/වැනි පාන වර්ග සහ මෙම නව මහ ඵලයන්ට අනුරූප පල රසයන්,අනෝදා පානය දුරියන් පානය එළවළු යුෂ යුෂවලින් සාදාගත් පාන වර්ග සහ සුප් වර්ග අකැපය
සව් ,බාර්ලි ආදී ධාන්‍ය රස, milo, nestomalt වැනි මුල් වර්ග,කිරි සහිත,පිටි සහිත පාන වර්ග. (දිවුල් වෙරළු වැනි උස වර්ග) බත් , කිරි, මුදු කිරි,(උක් හකුරු හැර) අනෙකුත් හකුරු වර්ග වැනි අකැප දෙයක් සමග මිශ්‍ර නම් අකැපය
ගිලන් නොවී හෝ ගිලන් වීමට පෙර ගිලන්පස ( ගිලාන ප්‍රත්‍ය) කැප නැත රෝගයක් ඇති කල්හිම ගිලන්පස කැපය ගින්නෙන් රත් කරන සියලු පාන (තේ, කෝපි, ඉරමුසු,බෙලි මල්) ආදිය ගිලනාට පමණක් කැපය
